Vậy thì, sự thật những thông tin ấy thế nào, chúng ta cùng nhau tìm hiểu một cách tỷ mỷ nhất về đa nang buồng trứng nhé.
Đa nang buồng trứng là gì?
Hiện nay, cứ 5 phụ nữ trong độ tuổi sinh nở thì lại có 1 người có dấu hiệu của đa nang buồng trứng, một trong những yếu tố gây hiếm muộn của các cặp vợ chồng.
Đa nang buồng trứng (viết tắt là PCOS) là bao gồm các hội chứng do có quá nhiều hormon nam giới androgen trong cơ thể của nữ giới. Khi phụ nữ bị đa nang, thường có các hội chứng như: thể tích trứng to hơn người bình thường, số lượng trứng nhiều nhưng trứng không chín, ngoài ra trong trứng trống rỗng nên không có khả năng thụ thai. PCOS gây nên buồng trứng có một lớp vỏ dày, các nang trứng không thể phát triển, trứng không phá vỡ được lớp vỏ đó nên hiện tượng phóng noãn không xảy ra.
Vì vậy, không có hiện tượng rụng trứng, trứng không thể gặp được tinh trùng và quá trình thụ tinh không được diễn ra nên dẫn đến vô sinh hiếm muộn.
Nhiều phụ nữ có PCOS nhưng không biết. Trong một nghiên cứu, có tới 70% phụ nữ bị PCOS không được chẩn đoán. Có khoảng từ 2,2% đến 26,7% phụ nữ trong độ tuổi từ 15 – 44 tuổi có PCOS.
Đa nang buồng trứng 1 bên, 2 bên
Mỗi một người phụ nữ đều có 2 buồng trứng. Đây là cơ quan vừa nội tiết, vừa ngoại tiết mang tính đặc trưng của phụ nữ. Buồng trứng rất quan trọng với phụ nữ.
Khi nói đến buồng trứng đa nang, rất nhiều người thắc mắc rằng đa nang buồng trứng 1 bên là thế nào, 2 bên là thế nào. PCOS 1 bên có có thai tự nhiên được không?
Khi nhắc đến vấn đề PCOS, theo các bác sỹ hàng đầu về sức khỏe sinh sản tại bệnh viện Phụ sản Trung Ương, không tồn tại khái niệm PCOS 1 bên, 2 bên. Khi đã nhắc đến buồng trứng đa nang, tức là nói đến cả 2 buồng trứng đều có nhiều nang nhỏ (dưới 10mm) không thể phát triển và phóng noãn được.
Vì vậy, chúng ta không nên lầm tưởng rằng, một buồng trứng bị đa nang, buồng trứng còn lại bình thường thì vẫn có thai tự nhiên được. Do khi đã bị buồng trứng đa nang là bị cả hai, nếu không thì cả 2 sẽ bình thường.
Nguyên nhân đa nang buồng trứng
Các nhà khoa học không xác định được rõ nguyên nhân chính xác gây ra đa nang buồng trứng. Tuy nhiên, qua nhiều dữ liệu về điều trị PCOS, các chuyên gia y tế đã đưa ra các nguyên nhân có thể gây đa nang buồng trứng là:
+ Do di truyền:
Các nghiên cứu cho thấy, nếu trong gia đình có người bị đa nang buồng trứng, thì những người phụ nữ trong gia đình có khả năng cao là bị PCOS.
+ Kháng Insulin:
Có tới 70% phụ nữ bị PCOS là có kháng insulin, có nghĩa là các tế bào của người bị PCOS không thể dung nạp được insulin đúng cách.
Insulin là một hormon tuyến tụy sản xuất để giúp cơ thể sử dụng đường từ thực phẩm hàng ngày cơ thể dung nạp vào, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi tế bào không thể sử dụng insulin đúng cách, nhu cầu insulin của cơ thể tăng lên, tuyến tụy tạo ra nhiều insulin hơn để bù đắp. Khi insulin được sản xuất nhiều, nó tác động vào buồng trứng, kích thích buồng trứng sản xuất nhiều hormon nam giới hơn ( gây rậm lông; phát triển ở những nơi như hai bên gò má, cằm, cổ ở giữa ngực và dưới rốn, mụn trứng cá, hói đầu, rụng tóc). Béo phi chính là nguyên nhân hàng đầu gây kháng insulin.
+ Do viêm:
Phụ nữ bị đa nang buồng trứng thường tăng mức độ viêm trong cơ thể. Các nhà khoa học đã tìm ra có mối liên quan giữa tình trạng viêm tăng lên và nồng độ androgen cao hơn.
Triệu chứng của đa nang buồng trứng
6 triệu chứng phổ biến của đa nang buồng trứng.
Một số phụ nữ bắt đầu thấy các triệu chứng trong khoảng thời gian của chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên trong độ tuổi dậy thì. Những người khác chỉ biết họ có PCOS sau khi họ thấy tăng cân nhiều hoặc gặp khó khăn khi mang thai. Đây là những trường hợp phát thành triệu chứng muộn.
Các triệu chứng PCOS phổ biến nhất là:
+ Rối loại kinh nguyệt: chu kỳ kinh nguyệt có thể ngắn hơn (dưới 24 ngày) hoặc dài hơn (trên 35 ngày), thất thường, không đều đặn. Một số phụ nữ có thể có ít hơn 8 chu kỳ kinh nguyệt trong 1 năm.
+ Xuất huyết nặng: Lớp niêm mạc tử cung tích tụ trong một khoảng thời gian dài, do đó, khi bạn có chu kỳ kinh nguyệt có thể bị nặng hơn bình thường.
+ Lông tóc mọc nhiều: Hơn 70% phụ nữ mắc bệnh này mọc nhiều lông trên mặt và cơ thể của họ – kể cả trên lưng, bụng và ngực. Tăng trưởng lông quá mức được gọi là hirsutism.
+ Mụn trứng cá: Các hormon nam giới nhiều, có thể làm cho da bị dầu hơn bình thường, gây ra nhiều mụn ở những vùng như mặt, ngực và lưng.
+ Tăng cân: Có tới 80% phụ nữ bị PCOS thừa cân hoặc béo phì.
+ Chứng hói đầu giống nam giới: Tóc trên da đầu trở nên mỏng hơn, rụng đi.
+ Sẫm màu da: Các mảng da tối có thể hình thành trong các nếp nhăn như nếp nhăn trên cổ, dưới ngực và ở háng.
+ Nhức đầu: Do thay đổi hormon có thể gây ra đau đầu ở một số phụ nữ.
Làm thế nào để biết chính xác bị đa nang buồng trứng
Các khuyến cáo chẩn đoán PCOS:
| Dấu hiệu và triệu chứng | Tiêu chuẩn Viện sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ 1990(cả 3 dấu hiệu) | Tiêu chuẩn của hội đồng thuận Rotterdam 2003 (2 trong 3 dấu hiệu) | Tiêu chuẩn của Androgen Excess Society 2006 (cường androgen + 1 trong 2 dấu hiệu còn lại) |
| – Cường androgen | R | NR | R |
| – Kinh thưa hoặc vô kinh | R | NR | NR |
| – Siêu âm: buồng trứng có nhiều nang | NR | NR |
R: dấu hiệu hoặc triệu chứng bắt buộc.
NR: có thể là dấu hiệu hoặc triệu chứng để chẩn đoán nhưng không bắt buộc.
1. Chẩn đoán cường Androgen.
+ Dấu hiệu lâm sàng: Rậm lông, mụn trứng cá, hói đầu kiểu nam giới, béo phì (dựa vào chỉ số cơ thể BMI hoặc chỉ số vòng bụng).
+ Dấu hiệu cận lâm sàng:
Định lượng Testosterone tự do có giá trị dự báo cao hơn, nhưng có nhiều khó khăn trong phương pháp định lượng trực tiếp testosterone tự do. Do đó, hiện nay chỉ số testosterone tự do (Free Testosterone Index- FTI) được khuyến cáo sử dụng để chẩn đoán cường androgen. Công thức tính FTI như sau;
FTI = Testosteron toàn phần/ SHBG x 100
(SHBG: Sex Horone- Binding Globulin)
FTI > 6 được chẩn đoán là cường Androgen
2. Chẩn đoán kinh thưa hoặc vô kinh.
Kinh thưa: chu kỳ kinh nguyệt > 35 ngày hay có kinh < 8 lần/năm
Hay vô kinh: không có kinh > 6 tháng hoặc vòng kinh ngắn (khoảng cách giữa 2 lần hành kinh < 24 ngày)
3. Siêu âm buồng trứng có nhiều nang.
Dựa vào hình ảnh siêu âm buồng trứng: có 12 nang noãn có kích thước từ 2-9mm, trên một mặt cắt, và/hoặc tăng thể tích buồng trứng >10ml.
Một số lưu ý khi siêu âm đánh giá hình ảnh PCOS:
+ Không sử dụng thuốc ngừa thai, thuốc kích thích buồng trứng 3 tháng trước đó.
+ Nếu có 1 nang > 10mm trên buồng trứng, thực hiện siêu âm lại vào chu kỳ sau.
+ Thời điểm siêu âm vào ngày 3- 5 ở những phụ nữ có chu kỳ đều. Những phụ nữ có kinh thưa hay vô kinh có thể được siêu âm bất kỳ thời điểm nào hay vào ngày thứ 3-5 sau khi gây ra huyết âm đạo bằng progestin.
+ Thể tích buồng trứng được tính bằng (0,5 x chiều dài x chiều rộng x độ dày).
+ Một phụ nữ chỉ có hình ảnh PCOS trên siêu âm mà không có rối loạn phóng noãn hay triệu chứng cường Androgen (PCOS không triệu chứng) không nên được xem là có PCOS cho đến khi có các biểu hiện lâm sàng khác.
Đa nang buồng trứng có nguy hiểm không?
Đa nang buồng trứng ảnh hưởng đến cơ thể của bạn như thế nào?
Do có nồng độ androgen cao hơn bình thường, nên những phụ nữ bị PCOS bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và gây ra các biến chứng vô cùng nguy hiểm cho cơ thể. Cụ thể:
1. Gây vô sinh.
Để có thai, bạn phải rụng trứng. Những phụ nữ không rụng trứng thường xuyên, không có nhiều trứng để thụ tinh. PCOS là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở phụ nữ.
2. Hội chứng chuyển hóa.
Có tới 80% phụ nữ bị PCOS thừa cân hoặc béo phì. Cả béo phì và PCOS đều làm tăng nguy cơ bị đường huyết cao (tiểu đường), huyết áp cao, cholesterol HDL (“tốt”) và cholesterol LDL (“có hại”) cao.
Những yếu tố này được gọi là hội chứng chuyển hóa, và chúng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ.
3. Chứng ngưng thở lúc ngủ.
Tình trạng này gây ra nhiều lần ngưng thở trong đêm, làm gián đoạn giấc ngủ.
Ngưng thở khi ngủ là phổ biến hơn ở những phụ nữ thừa cân – đặc biệt nếu họ cũng có PCOS. Nguy cơ ngưng thở khi ngủ cao hơn từ 5 đến 10 lần ở phụ nữ béo phì với PCOS so với những người không có PCOS.
4. Ung thư nội mạc tử cung
Trong thời gian rụng trứng, niêm mạc tử cung bong ra. Nếu bạn không rụng trứng mỗi tháng, lớp lót có thể tích tụ.
Lớp lót tử cung dày lên và không chịu bong ra do tác dụng của estrogen. Mức estrogen trong cơ thể cao có thể làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
5. Phiền muộn
Do thay đổi nội tiết tố và triệu chứng như tăng trưởng tóc không mong muốn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc của bạn. Nhiều người bị đa nang buồng trứng cuối cùng bị trầm cảm và lo âu.
Đa nang buồng trứng có chữa được không?
Hiện nay, điều trị đa nang buồng trứng chủ yếu tập trung vào giải quyết các vấn đề như: vô sinh, mụn trứng cá, rậm lông và béo phì.
Điều trị cho PCOS thường bắt đầu với những thay đổi về lối sống như giảm cân, ăn kiêng và tập thể dục.
+ Giảm chỉ 5 – 10% trọng lượng cơ thể của bạn, có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt của bạn và cải thiện các triệu chứng PCOS. Giảm cân cũng có thể cải thiện mức cholesterol, giảm insulin, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường.
Các nghiên cứu so sánh chế độ ăn uống cho bệnh nhân đa nang buồng trứng đã phát hiện ra rằng chế độ ăn ít carbohydrate có hiệu quả cho cả giảm cân và giảm mức insulin. Chế độ ăn có chỉ số glycemic thấp (low-GI), có lượng carbohydrate cao nhất từ hoa quả, rau và ngũ cốc giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn chế độ ăn uống giảm cân thông thường.
+ Một vài nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 30 phút tập thể dục cường độ vừa phải ít nhất 3 ngày trong một tuần có thể giúp phụ nữ bị PCOS giảm cân. Giảm cân với tập thể dục cũng cải thiện sự rụng trứng và mức insulin.
Tập thể dục thậm chí còn có lợi hơn khi kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh. Chế độ ăn kiêng cộng với tập thể dục giúp bạn giảm cân nhiều hơn và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim.
Điều trị bằng thuốc:
+ Thuốc tránh thai và các loại thuốc khác có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và điều trị các triệu chứng PCOS như tăng trưởng tóc và mụn trứng cá.
+ Dùng estrogen và progestin hàng ngày có thể phục hồi cân bằng hormone bình thường, điều hòa sự rụng trứng, giảm các triệu chứng như tăng trưởng tóc dư thừa và bảo vệ chống lại ung thư nội mạc tử cung. Các hormon này thường được bào chế trong một viên thuốc, miếng dán hoặc vòng âm đạo.
+ Metformin (Glucophage, Fortamet) là một loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Thuốc cũng điều trị PCOS bằng cách cải thiện mức insulin.
+ Clomiphene (Clomid) là một loại thuốc sinh sản có thể giúp phụ nữ có PCOS có thai. Tuy nhiên, nó làm tăng nguy cơ sinh đôi (khoảng 7%) và dưới 0.5% thai ba hoặc nhiều hơn.
Không phải tất cả phụ nữ đều đáp ứng tốt với loại thuốc này. Những phụ nữ mắc chứng suy buồng trứng, mãn kinh sớm, không rụng trứng do quá nhẹ cân hoặc vô kinh dưới đồi có thể không có khả năng rụng trứng khi sử dụng Clomid và cần những liệu pháp điều trị khác.
+ Thuốc tẩy lông: có một vài phương pháp điều trị có thể giúp loại bỏ phần lông không mong muốn hoặc ngăn chặn nó phát triển ( dùng Eflornithine làm chậm sự tăng trưởng tóc, loại bỏ lông bằng laser, điện phân.
Điều trị bằng phẫu thuật:
Phẫu thuật có thể là một lựa chọn để cải thiện khả năng sinh sản nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Khoan buồng trứng là một thủ thuật tạo ra các lỗ nhỏ trong buồng trứng bằng kim laser hoặc kim mỏng để phục hồi sự rụng trứng bình thường.
Đa nang buồng trứng vẫn có thai tự nhiên được không, có con được không?
Với sự phát triển của y học ngày nay, bệnh nhân buồng trứng đa nang đã có nhiều phương pháp để điều trị.
Với những phụ nữ chưa quan hệ tình dục, có thể điều trị bằng cách thông thường là kích thích phóng noãn, không cần phẫu thuật. Phương pháp này dùng thuốc tiêm hoặc uống để kích thích trứng vỡ.
Nếu bạn béo phì và không thích ứng với thuốc, có thể dùng thuốc tiểu đường là một giải pháp.
Hoặc có thể sử dụng thuốc tránh thai để điều hòa kinh nguyệt.
Nếu các biện pháp trên không có hiệu quả thì có thể can thiệt bằng phương pháp phẫu thuật. Phương pháp này giúp cân bằng hormon, làm bạn dễ thụ thai hơn.
Cuối cùng, khi tất cả các biện pháp trên đều không có hiệu quả thì bạn phải thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để mang thai.
Tóm lại, đa nang buồng trứng vẫn có thể có thai tự nhiên, nhưng nếu như bệnh của bạn đã lâu, và trứng không phát triển được quá nhiều, thì việc thụ thai càng khó khăn do nó cản trở sự rụng trứng càng nhiều. Lúc này, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được các bác sỹ chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị thích hợp.
Đa nang buồng trứng nên ăn gì? kiêng ăn gì?
Những người bị PCOS nên ăn những thực phẩm giúp kiểm soát tốt insulin, cân nặng. Tránh các thực phẩm giàu chất béo, chất bão hòa, hạn chế tối đa các chất kích thích. Cụ thể:
Nên:
+ Rau xanh nhiều lá: rau cải, rau bí, xà lách, cải xoăn,..
+ Trái cây tươi: bưởi, lê, táo, kiwi, nho, anh đào, cam quýt,…
+ Rau củ nhiều màu sắc: Ớt chuông, cà chua, dưa chuột, củ cải, cà rốt,…
+ Thực phẩm giàu chất sắt: Thịt bò, thịt lợ, thịt gà, cừu, cá,…
+ Thực phẩm có chứa nhiều omega 3: Dầu oliu, các loại hạt và dầu hạt, bơ thực vật, dầu cá,. . .
Không nên:
+ Tránh các thực phẩm giàu chất béo, chất béo bão hòa như: Thịt mỡ, các sản phẩm từ sữa, dầu bơ-dừa và đồ chiên, bánh ngọt,… Chúng khiến lượng đường trong máu tăng cao, là nguyên nhân dẫn đến thừa cân và các bệnh về tim mạch, tiểu đường,…
+ Hạn chế tối đa việc dùng các chất kích thích như cà phê; đồ uống chứa cồn như rượu, bia; đồ uống có gas, trà vì chúng sẽ làm tăng nồng độ insulin.(Insulin tăng sẽ khiến nồng độ androgen cũng tăng theo, gây mụn trứng cá, rậm lông, tăng cân. Nếu cố tình sử dụng có thể ảnh hưởng đến khả năng rụng trứng).
Có nên chữa đa nang buồng trứng bằng ngải cứu, uống cao ích mẫu, vitamin E
Trong Đông y, Ngải cứu và Ích mẫu là 2 vị dược liệu quý, được sử dụng để điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ, hỗ trợ điều trị đau bụng kinh hoặc kinh ra bất thường, quá nhiều hoặc quá ít, rong kinh.
Tuy nhiên, việc chữa PCOS bằng lá ngải cứu, cao ích mẫu hoặc vitamin E không được các nhà khoa học ủng hộ. Trong thành phần lá ngải cứu còn chứa khá nhiều độc tính, dùng quá nhiều có thể gây ngộ độc. Dùng cao ích mẫu một thời gian dài sẽ gây mệt mỏi, khó thở và suy nhược, ra nhiều mồ hôi. Dùng vitamin E không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Vì thế, nếu bạn đang có ý định chữa PCOS bằng lá ngải cứu, uống cao ích mẫu hay vitamin E, thì bạn nên dừng lại. Hãy đi đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán một cách chính xác nhất về tình hình bệnh. Các bác sỹ sẽ đưa ra phương pháp tối ưu nhất và có những lời khuyên tốt nhất dành cho bạn. Nếu bạn vẫn dùng thì hãy dùng như là một phương pháp hỗ trợ, không nên dùng quá nhiều và trong khi dùng hãy theo dõi cơ thể của bạn xem có điều gì bất thường xảy ra không. Nếu có hãy dừng lại ngay và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được sự trợ giúp của nhân viên y tế.
Phụ nữ đa nang buồng trứng có thai có dễ bị sẩy thai không?
Theo các nghiên cứu, phụ nữ bị buồng trứng đa nang dễ bị xảy thai hơi so với người không bị PCOS (cao hơn 15-20%), thường do các nguyên nhân như: tăng hormon LH, cường Androgen, béo phì, kháng Insulin.
Ngoài ra, các nhà khoa học đã tìm ra 1 nguyên nhân khác đó là do tăng ức chế hoạt hóa plasminogen typ 1, gây giảm khả năng ly giải Fibrin, tạo điều kiện hình thành huyết khối ở mạch máu nhau thai, gây suy yếu bánh nhau và tăng nguy cơ sảy thai.
Buồng trứng đa nang có nên làm IUI
Đối với những phụ nữ đã xác định chính xác là buồng trứng đa nang gây hiếm muộn, thì có 2 phương pháp điều trị là: Nội soi can thiệp vào buồng trứng hoặc kích thích buồng trứng bằng thuốc để IUI hay TTTON. Tùy theo khả năng của bác sỹ và điều kiện hiện có để chọn lựa phương pháp điều trị. Tuy nhiên, hiện tại xu hướng lựa chọn điều trị bằng kích thích buồng trứng để IUI hay TTTON hơn là phẫu thuật.
Hãy đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh vô sinh hiếm muộn hàng đầu như Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương hoặc Bệnh viện Từ Dũ để được các chuyên gia đầu ngành đưa ra phương pháp tối ưu nhất cho bạn và gia đình.
Thuốc giúp cải thiện bệnh đa nang buồng trứng
Theo kết quả của 1 nghiên cứu trên thế giới, 55% phụ nữ đa nang buồng trứng vẫn có thai tự nhiên nhờ Myo-Inositol. Myo-Inositol đã được chứng minh có tác dụng trong điều trị vô sinh hiếm muộn, đặc biệt là phụ nữ buồng trứng đa nang.
Tác dụng của Myo-Inositol:
+ Myo-Inositol giúp tăng nhạy cảm hormon Insulin, ổn định chu kỳ kinh nguyệt. Tăng chất lượng và kích thước trứng, tăng tỷ lệ rụng trứng, giúp có thai tự nhiên trên phụ nữ bị PCOS.
+ Tăng tỷ lệ thành công cho những người đang điều trị bằng kỹ thuật IVF, IUI.
+ Phòng ngừa tiểu đường thai kỳ.
Thuốc Gametix F (Pháp) và Infolic (Đức) với thành phần chính là Myo-Inositol (2000mg) kết hợp với acid Folic và các thành phần khác là một giải pháp tuyệt vời cho những phụ nữ bị PCOS muốn có con. Được các bác sỹ tại các bệnh viện hàng đầu về vô sinh hiếm muộn khuyên dùng.
Chúng tôi phân phối thuốc Gametix F, Inofolic chính hãng. Sản phẩm được tư vấn bởi Dược sỹ Đại Học Dược Hà Nội.
Thông tin thuốc Gametix F:
- Thành phần: Myo-Inositol 2000mg, Acid Folic, Kẽm, Selenium và các vitamin.
- Quy cách: Hộp 30 gói.
- Nhà sản xuất: Densmore Pháp.
- Giá: 1.970.000 đ/Hộp.
Thông tin thuốc Inofolic:
- Thành phần: Myo-Inositol 2000mg, Acid Folic 200μg.
- Quy cách: Hộp 30 gói.
- Nhà sản xuất: Loli Pharma Đức.
- Giá: 700.000 đ/Hộp.
>>> Xem thêm về Tác dụng của Myo-Inositol, thuốc Gametix F, thuốc Inofolic.
>> Xem thêm video “Thụ thai dù buồng trứng đa nang”.
